vrijdag 3 juni 2011

De Grote Arcana & het consolementum

Wanneer we de grote arcana in drieën verdelen (3x7), dan valt een aantal zaken op:
de eerste zeven kaarten geven ons een wereldlijk beeld, het zijn fasen uit het leven van de dwaas; de opvoeding, scholing, geloof, opbouwen van het ego etc.
De tweede serie kaarten geeft een ander beeld: het is een proces van afbreken, ouderdom, in tegenstelling tot de eerste zeven kaarten. Kaarten als de Dood, de Gehangene en de Kluizenaar geven aan dat de dingen afgebroken worden.
De laatste serie kaarten vormt een weg "naar boven", het zijn fasen waarin, na de aardse  zaken te hebben afgebroken, het geestelijke weer wordt opgebouwd. In feite kun je zeggen dat: de eerste serie van zeven kaarten fasen weergeeft waarin de Dwaas moet overleven in de wereld en waarin het ego wordt gesterkt. Deze fasen zijn belangrijk om je plekje in de wereld te veroveren. Nadat deze serie is voltooid zien we in de volgende zeven kaarten dat hetgeen is opgebouwd, voor een deel weer wordt afgebroken omdat er plaats gemaakt moet worden voor het geestelijke in plaats van het lichamelijke. Kaarten als de Ster, de Zon, de Maan geven licht aan, evenals de Toren. Het is de weg van het licht die  wordt gevolgd. Bij het Oordeel staat de "nieuwe mens" op vanuit het graf, de "oude mens", de aardse, lichamelijke mens, is dood, en heeft plaatsgemaakt voor een persoon die vervuld is van het geestelijke, met de Wereld als apotheose. Het hoogst haalbare, volledig in balans, in het midden van alles.
n.b. We kunnen de eerste serie zien als het fysieke, de tweede serie als het morele en de derde serie als de spirituele kant van het leven.
De laatste serie kaarten doet ons erg denken aan het consolementum van de katharen. Velen hebben gedacht dat de tarot een verzinsel was van de katharen. Echter, de tarot is zo'n 200 jaar later ontstaan dan 1244, het jaar dat, met de val van Montsegur, het einde van de katharen inluidde. Anderen hebben het tegendeel willen bewijzen, met als grootste "bewijs" dat de tarot 200 jaar later is ontstaan. Maar dat wil natuurlijk niet zeggen dat er geen kathaarse invloeden in de tarot aanwezig zijn. Integendeel, er zijn vele overeenkomsten tussen de grote arcana van de tarot en de kathaarse leer.

De katharen trokken rond om hun "geloof" te verkondigen, dit komt overeen  met de Dwaas, die in de tarot vaak wordt gezien als rondtrekkend met zijn knapzak met "kennis".

De tarot is in de eerste helft van de 15e eeuw ontstaan in noord Italie. In die tijd waren er nog 'neokatharen' mensen die de leer van de katharen nog steeds in ere hielden. Kennelijk waren zij in 1244 lang niet allemaal uitgeroeid.
De katharen stelden vrouwen gelijk aan mannen. Vrouwen konden zelfs priester worden. Dit thema is terug te vinden in de tarot (het vrouwelijke en het mannelijke in evenwicht brengen) en wordt verderop behandeld.
Het feit dat vrouwen zelfs priesteres konden worden, zien we terug in de de Vrouwelijke Paus (de Hogepriesteres), II.
De katharen geloofden niet in een indirect contact met God, zoals de katholieke kerk. Katharen geloofden in een rechtstreeks contact met God, zonder tussenkomst van een priester, paus etc. Dit is het thema van de grote arcana: de Dwaas die verlichting zoekt, ZELF verlichting zoekt, zonder tussenkomst van de kerk.  Katharen waren gnostici. Het verkrijgen van ware zelfkennis was het hoogste streven.

De tarot staat bol van het dualisme: zwart/wit, mannelijk/vrouwelijk, het goede/het slechte etc. Ook binnen het katharisme was dit een belangrijk thema, zij geloofden in twee principes: het goede en het kwade, de goede god en de kwade god. Laatstgenoemde was het donkere, slechte principe dat onze wereld had geschapen. Katharen geloofden dat de God van de kerk, de Jehova, het slechte principe was, hij was immers degene die de aarde had geschapen en dat de bijbelse Satan het goede principe was. De god die de aarde had geschapen moest wel slecht zijn: katharen geloofden immers dat alles dat aards was, slecht was. Zij streefden het geestelijke na.
Misschien toeval, maar leuk om te vermelden: in de Gehangene (Marseille editie), wordt symbolisch verwezen naar 1244, de val van de Kathaarse burcht, Montsegur. 12 Is het nummer van de kaart en aan weerszijden van de gehangene zien we 4 bladeren in de grond, 12 44...

Om terug te komen naar de laatste serie kaarten van de grote arcana: deze zouden goed samen kunnen vallen met het kathaarse consolementum. Wat is het consulementum?

Na het consolementum maak je de keuze om te leven in "God's Licht".
Wanneer men klaar was om verlost te worden, kon men toegang krijgen tot het kennen van jezelf (gnosis). Men werd verlost uit de "lagere, aardse schepping" en werd verheven (werd één met) de hogere, goddelijke schepping.
Na het consolementum raakt men vervuld van "de geest" bevrijd uit de greep van Satan (die deze wereld had geschapen). De menselijke ziel moest worden bevrijdt uit de aardse gevangenis, het lichaam, dat het werk was van Satan. De "goddelijke" vonk, het stukje God wat in ieder mens zit en wat nog doet denken aan de goddelijke natuur van de mens, zit opgesloten in het aardse lichaam. De ziel moest herenigd worden met het Goddelijke/geestelijke. Bemiddeling van de kerk was onnodig, men kreeg direct contact met het Goddelijke.
De Katharen zagen de kerk als een tempel van Satan.
De kerk van de echte God was geestelijk en niet van steen gemaakt. (Al het aardse werd gezien als het werk van Satan, dus ook een kerk).
De ziel zit dus gevangen in Satans creatie en wacht erop dat het uit erker van Satan, het lichaam, wordt bevrijdt en wordt herenigd met het hemelse.
De Satan heeft de ziel uit de engelachtigen gestolen en in een omhulsel "gezet" naar zijn beeltenis.
De ziel is gevangen in Satans wereld.
De Katharen kregen het conslomentum, het geestesdoopsel, een vuurdoop, niet de doop van de kerk met water. Dit werd gedaan door handoplegging door de "perfecti".

Omdat de mens die goddelijke vonk die het in zich heeft is vergeten, is het de opdracht om zich bewust te worden van die vonk, het geestelijk/hemels/goddelijke deel. Mensen moeten zich weer bewust worden van het licht zodat het kan ontsnappen aan de greep van de Satan, de kerk van Satan, het lichaam.
Het consolementum werd gezien als enige middel om de gevangen ziel te laten ontsnappen aan het lichaam.
Volgens de Katharen hebben zij het consolementum generatie op generatie doorgekregen via een "apostolische lijn" van Christus die het ritueel doorgaf aan zijn discipelen tijdens het laatste avondmaal.

Kortom, het consolementum zorgt ervoor dat de goddelijke ziel, die is gevangen in een aards lichaam (Satans tempel) wordt bevrijdt en via de sterrenweg* werd herenigd met het goddelijke.
Gnostici geloofden dat, wanneer een ziel op aarde kwam, het eerst langs de sterrenweg "naar beneden kwam; via de 7 planeten. De reine goddelijke ziel kreeg kwaliteiten (zonden) * mee van de planeten, zonden. Wanneer een persoon stierf, of, wanneer ziel bevrijdt werd via het consolementum, legde deze ziel dezelfde weg af als wanneer het werd geboren, echter, in tegengestelde richting. De aardse "kwaliteiten", de zonden, werden nadat de ziel de planeten passeerden weer schoon geveegd, zodat de ziel weer rein werd.
* De zeven zonden waren:
-hebzucht
-ijdelheid
-lust
-arrogantie 
-toorn/gramschap
-afgunst
-gulzigheid/vraatzucht
-luiheid

Wanneer we nu kijken naar de derde serie kaarten, dan zien we een gelijkenis met het consolementum-ritueel:

De Geest/Ziel zit gevangen in het lichaam (Satans tempel), kaart 15 de Duivel. Door de bliksem op kaart 16, de Toren (bliksem is het vuur van het consolementum) wordt de tempel van Satan, de Toren, vernietigd, althans alleen de bovenkant. Op deze manier kan de ziel (gesymboliseerd door de twee figuren) ontsnappen en aan de terugreis naar het hemelse beginnen. De ziel legt de "sterrenweg" af, kaarten 17, 18 en 19; respectievelijk de Ster, de Zon en de Maan. In het Oordeel (20) zien we een wederopstanding van de Dwaas; de oude mens is dood en de nieuwe mens staat op vanuit het graf. In kaart 21, de Wereld zien we dat de Dwaas (de goddelijke vonk die bevrijdt moest worden) zich in het Hemelse bevindt.

Geen opmerkingen:

Een reactie posten